Taş Ocakları & Teknik Yapı

• Taş Ocaklarının Yeri
• İşletme Teknolojisi
• Kimyasal Özellikleri
• Fiziksel Özellikleri
• Mekanik Özellikleri
• Aşınma Deneyleri
• Karşılaştırma Tablosu

• Firmaya ait taş ocakları; Karayazı-1, Delîklikaya-1, olarak adlandırılan ocaklardır. Bu ocaklar Nevşehir'den Avanos'a giden asfalt yoldan 7. kilometreye gelindiğinde doğuya doğru Türkmenlik tepeye ayrılan toprak yoldan 200 metre gidince ulaşılır.

• Ocaklar İtalya'dan ithal edilmiş olan COMETA markalı dizel motorlu ve hidrolik kumandalı taş kesme makinalarıyla kesim yapılarak işletilmektedir. Taşlar yatay düzleme yatay ve düzey yönde hareket edebilen ve dönebilen bıçaklarla kesilmekte ve kullanıma hazır hale getirebilmektedir. Üretilen bu taşlar yapılan yapının özelliğine göre, bazen olduğu gibi kullanılmaktadır. Ancak çoğu zaman yerel tabirle çapa gelebilmesi ve gözlerinin açılabilmesi için ufak çapta bir taraklama işleminden geçirilmektedir.

• Yapılmış olan analizlere göre ÖZ KAPADOKYA'a ait belirtilen iki ocaktan alınan numunelerin kimyasal analiz sonuçları;(Rakamlar % leri belirtir.)

SIO2   : 69.96 Mn, Ca, Na, K Bileşenleri : 11 12
AI2O3 : 17.33
Fe2O3 : 1.59

• A) Birim Hacim Ağırlığı: Yapılmış olan laboratuvar sonuçlarına göre kesilmekte
  olan taşlann birim hacim ağırlıkları:

Doğal....: 1.58gr/cm3 Kuru... : 1.50 gr/cm3

Bu değerlerden görüleceği gibi hafif yapı malzemesi niteliğinde olan bu taşlar ısı ve sese karşı önemli bir avantaj sağlamaktadırlar.

• B) Su İçeriği : Yapılan deneylerde;

Gözeneklilik ........................ : % 31.1 tamamen su içerisinde doygun konumda ağırlıkça su emme oranı...% 24,83 tür.

• C) Su Geçirimliliği : Oda sıcaklığına kurutulan örneklerde gaz permeabilîtesi aracıyla yapılan deneylerde Öz Kapadokya  taşlan geçirimsiz karakterli çıkmıştır.
   
• D) Sıcaklık Etkisi : Çevredeki bir çok numunede en fazla 310 derecede deformasyon başlarken Öz Kapadokya taşlarına ait numunelerde üstelik ek basınçta uygulanarak 1280 dereceye ulaşılmış ve herhangi bir ergime veya deformasyon görülmemiştir.
   
• E) Sertlik : Shor serntlik aygıüyla yapılan deneylere göre Öz Kapadokya taşlarının shor sertlik indeksi 55-65 tir.

• A) Tek Eksenli Basınç Direnci: Alınmış olan üç farklı numunede 150-170-205
  kg/cm2 değerleri bulunmuştur.
• B) Üç Eksenli Basınç Direnci: Alınan numunelerden farklı konumlarda yapılan
  deneylere göre hazırlanmış olan MOHR diyagramı ekte verilmiştir.
• C) Kohezyon ve İç Sürtünme Açısı: Kohezyon : 28-40 kg./cm2 sürtünme açısı
  ise 48 g/O dır.
• D) Çekme Direnci..................: 18-23 kg/cm2
  Eğilme Direnci..................: 13-19 kg/cm2
  Noktasal Yükleme Direnci.:   9-14 kg/cm2 dir.

• E) Statik Elastisite Modülü....: E s 47.000 km/cm2 dir.
• F) Dinamik Elastisite Modülü.: E d 60.000 km/cm2 dir.

• Yaptırılan aşınma deneylerine göre Öz Kapadokya taşlannı ağırlıkça aşınma oranı 8 boyca aşınma oranı 4 mm olarak tesbit edilmiştir. ÖZ KAPADOKYA taşlarının fiziko mekanik özelliklerinin diğer yapı malzemeleri ile mukayesesi:

Ülkemizde henüz hafif yapı taşlan olarak adlandırabileceğimiz ÖZ KAPADOKYA taşları (TÜFLER) mevcut TSE standartlarına girmemektedir.

Mevcut standartlar bîrim hacim ağırlıkları 2.2 kg/cm2 nin üzerinde olan sert taşlan kapsamaktadır. Halbuki en yakın örneği Nevşehir'in içerisindeki Damat İbrahim Paşa Camii'si ve Külliyesi olan ve 260 yıl önce 1727 yılında yapılmış olan eser ve diğer bütün Selçuklu eserleri göz önüne alınarak tüflerin ve hafif yapı taşlarının standartları hemen çıkarılmalıdır. Bugüne kadar bölgeden alınan numunelerde ve ocaklardan alman numunelerden alınan sonuçlar şöyle özetlenebilir;

• A) Normal yapı taşlarına göre ısı iletim katsayısı çok düşük olup, ISI YALITIMI
  sağlamak için özel olarak üretilen bazı hafif inşaat malzemeleriyle aynı düzeydedir.
  Öz Kapadokya taşları ısı yalıtım açısından TSE - 825 te belirtilen değerlerden daha olumlu
  sonuç vermişlerdir.
• B) Öz Kapadokya tüfleri bölgede yapılan araştırmalarda Tahar tüfü olarak adlandırılmıştır.
  Bölgede ayrıntılı araştırmalar yapmış olan sayın Profesör Mustafa Erdoğan'ın vermiş
  olduğu genleşme katsayıları, özgül ısı değerleri, ve ısı iletim katsayıları ekte
  sunulmuştur, ses absorpsiyon katsayısı ise normal tuğladan ve betondan çok daha
  iyidir.
• C) Her nekadar ocaktan ilk üretim anında sertlik yönünden yeterli bir kanaat
  edilememekle birlikte Shor sertlik indeksi değeri s SI : 65-71 olup bu değer iyi kalite
  inşaat tuğlasında 79-82 dir. İzalasyon tuğlasında bu değer 64-69 dır.

• Bütün bu yapılan deneylerin sonuçlan pek tabidirki ÖZ KAPADOKYA taşlarının bugüne ait değerlerdir. Ancak uzun yıllarını taş işçiliğine vermiş, taş evlerde, taş konaklarda oturmuş anadolu insanı tecrübesi ile bu taşların yaşlandıkça eskidikçe, duvarda durdukça GENLEŞTİĞİNİ bilir ve söyler. Beton ve Çimento henüz 100 yılın isbata hazırlanırken Anadolu tüflerini temsil eden ÖZ KAPADOKYA taşları Selçukludan beri 600 Yaşını doldurmuş ve dayanıklılığını isbat etmiştir. Araştırma anında eski "3-10 yıllık yapılardan alınan numunelerde yapılan denemelerde bütün fiziki ve mekanik özelliklerde %20-32 oranlarında müsbet yönde ilerleme tesbit edilmiştir. Ayrıca bu örneklerde taşların ilk günkü renklerinden de bazı renklenmelere yöneldiği lesbit edilmiştir.. Bu konuda hassas fotoğraflama çalışmaları başlatılmış olu ÖZ KAPADOKYA taş sanayinin gelecek kuşaklarında bu renklenmeler belgelenecektir.